Akkoorden, wetgeving en beleid
Om klimaatverandering tegen te gaan worden op (inter)nationaal, regionaal en lokaal niveau plannen gemaakt om in 2050 alleen nog maar groene, duurzame energie te gebruiken. Zo ondertekende Nederland in 2016 als één van de 196 landen het klimaatverdrag van Parijs. In dit verdrag zijn afspraken gemaakt om de CO2-uitstoot te verminderen en in 2050 vrijwel geen CO2-uitstoot meer te hebben.
Het Nationaal Klimaatakkoord
Deze afspraken zijn op nationaal niveau vertaald in het, in 2019 gepresenteerde Klimaatakkoord. Hierin zijn verschillende organisaties en bedrijven inhoudelijk overeengekomen hoe de uitstoot van broeikasgassen teruggebracht kan worden. In de bijbehorende Klimaatwet is de doelstelling voor Nederland vastgelegd: De CO2- uitstoot moet in 2030 met 49% en in 2050 met 95% gedaald zijn ten opzichte van het niveau van 1990. Voor Nederland betekent dit dat in 2050 geen gebruik meer kan worden gemaakt van niet hernieuwbare energiebronnen zoals aardgas, olie en kolen en dat we met elkaar de overstap gaan maken naar hernieuwbare energiebronnen voor zowel de elektriciteits- als de warmtevraag. Om dit te realiseren wordt op nationaal niveau gewerkt aan passende wet- en regelgeving. Deze Transitievisie warmte concentreert zich op de warmtevraag.
De Regionale Energiestrategie
Vanuit het Klimaatakkoord is besloten om per regio een Regionale Energie Strategie (RES) op te stellen. Nieuwkoop valt binnen de regio Holland Rijnland. Voor de RES werkt de gemeente Nieuwkoop met andere gemeenten en partijen binnen de regio samen om te kijken waar in de toekomst duurzame energie kan worden opgewerkt. De RES 1.0 Holland Rijnland is door de Raad op 3 juni 2021 vastgesteld.
Onderdeel van de RES 1.0 is de Regionale Structuur Warmte (RSW) opgesteld. Hierin wordt specifiek gekeken naar de (toekomstige) warmtevraag en de aanwezigheid van duurzame warmtebronnen binnen de regio. Een van de voornaamste conclusies van de RSW Holland Rijnland is dat de regio op dit moment niet genoeg warmte heeft om de eigen regio duurzaam mee te verwarmen en daardoor gedeeltelijk afhankelijk is van warmte buiten de regio.
De Transitievisie Warmte
Als onderdeel van het Klimaatakkoord is het besluit genomen dat in 2050, 7 miljoen woningen en 1 miljoen gebouwen van het aardgas af moeten zijn en dat gemeenten voor 2022 een Transitievisie Warmte (TVW) hebben opgesteld. Hierin wordt inzichtelijk gemaakt wat voor alternatieve warmtebronnen er per gemeente beschikbaar, welke buurten eventueel voor 2030 van het aardgas af kunnen én welke na 2030 pas aan de beurt komen. Dit visiedocument geeft richting aan de strategie voor aardgasvrij en zal nader ingaan op concrete projecten en initiatieven.
Warmtekavels
Nu de warmtetransitie steeds meer vorm krijgt, heeft ook het Rijk geconcludeerd dat de huidige Warmtewet (een wet die er is om de burger als consument van warmte te beschermen) niet meer volstaat. In lijn met de TVW wordt in de herziene warmtewet (Wet Collectieve Warmtevoorziening) meer regie bij de gemeenten gelegd. De verwachting is dat deze Warmtewet 2.0 in de loop van 2022 door de 1e en 2e kamer vastgesteld gaat worden.
De Warmtewet 2.0 voorziet de gemeente in de bevoegdheid om een warmtekavel vast te stellen. Dit is een wijk, buurt of ander gebied in de gemeente waar zich gebouwen/ woningen bevinden waarvoor de gemeente een warmtenet (of collectieve warmteoplossing) voorziet. De gemeente kan dit kavel – onder voorwaarden – beschikken aan een warmtebedrijf voor de ontwikkeling, realisatie en exploitatie. Het warmtebedrijf heeft daarmee dan de wettelijke taak om dit zo kosten-efficiënt mogelijk te realiseren en tot een betrouwbaar en duurzaam warmtenet te komen.
Wanneer er een warmtekavel is beschikt aan een warmtebedrijf betekent dat niet dat je aangesloten moet worden op een warmtenet. Het is dan nog altijd aan het warmtebedrijf om een aantrekkelijk aanbod neer te leggen. Er is dan wel de verantwoordelijkheid om aan te tonen dat je zonder de aansluiting op dit warmtenet, binnen een vergelijkbare periode, ook de woning of het gebouw aardgasvrij verwarmt.